Bovenpantser Europese moerrasschildpad uit 1700-1750, gevonden in Oudeschild (Foto: Huis van Hilde)
Bovenpantser Europese moerrasschildpad uit 1700-1750, gevonden in Oudeschild (Foto: Huis van Hilde)

Texelse Vondst van de Maand in Huis van Hilde

Laatste nieuwsberichten
Het Huis van Hilde in Castricum is het archeologisch depot van de provincie Noord-Holland. Daar is ook altijd een Vondst van de Maand, waaraan extra aandacht wordt gegeven. Deze maand is dat een vondst die op Texel is gedaan.

Het is het pantser van een Europese moerasschildpad. Dit werd in 2004 door de beeldend kunstenaar Gerd Jan Roos gevonden, toen hij een vijver wilde graven achter zijn historische stolpboerderij. Daarbij kwam veel materiaal uit de vroege achttiende eeuw naar boven. Roos vond onder andere meer dan honderd kokosnoten, drinkgerei, flessen, tabakspijpen, borden en pannen. Naast al deze objecten uit de periode 1700-1750 zat er nog een zeer bijzondere vondst tussen het materiaal: het onder- en bovenpantser van een schildpad.

Het schild
De stukjes pantser lagen los bij elkaar en zijn weer zorgvuldig passend gemaakt en vastgelijmd. Bij het pantser zijn ook een deel van de rugwervels, bovenarmen, schouderbladen en heupen gevonden. De kop, nek, achterpoten en onderarmen ontbreken. De twee gaten aan de achterkant van het rugschild lijken niet bewust gemaakt te zijn, maar een latere beschadiging op het dunste deel van het schild. Het is erg speciaal dat ook de hoornschilden vrijwel compleet bewaard zijn. Nu zijn ze flinterdun, maar toen ze nog op het schild zaten waren ze een paar millimeter dik.

Moerasschildpad
Het schild is waarschijnlijk afkomstig van een Europese moerasschildpad (Emys orbicularis), die in Nederland niet tot een inheemse soort wordt gerekend. In de afgelopen jaren zijn er wel af en toe enkele waargenomen. Deze schildpad komt voor in Midden- en Zuid-Europa, noordwestelijk Afrika en in de natte delen van het Midden-Oosten en Centraal-Azië.

Curiositeit
Het schild zal zeer waarschijnlijk los door mensen zijn meegenomen als curiositeit of versiering. Dit wordt aangenomen omdat alle uitstekende delen van het skelet ontbreken. Ook is bekend dat VOC-schepen wel eens kokosnoten en schildpadden meebrachten. De vondsten op het terrein suggereren de aanwezigheid van een zeemans- of plattelandskroeg. Die waren destijds ook vaak versierd met schilderijen, wandkaarten en kanaries. Een schild van een schildpad zou hier dus goed tussen passen.

Vondst van de Maand
Het provinciaal archeologisch depot zit vol bijzondere vondsten uit Noord-Holland. Uit deze rijke collectie wordt maandelijks een selectie gemaakt die getoond wordt in de speciale ‘Vondst van de maand’-vitrine.

De Vondst van de Maand is gratis toegankelijk en tijdelijk te bezichtigen in het Huis van Hilde. Hij staat ook beschreven in de Archeologische Kroniek van Noord- Holland. In dit boek staan foto’s en beschrijvingen van bijzondere opgravingen en de vaak spectaculaire vondsten. Meer informatie is te vinden op de website van Huis van Hilde. Gedrukte exemplaren kunnen worden aangevraagd bij het provinciaal depot De toezending is gratis.