12/12: geroutineerde ‘speulers’ gaan voor de prijzen
Laatste nieuwsberichten Suzan Eelman (24) uit Den Burg speult al sinds ze zich kan herinneren. Vroeger samen met haar broertje Emiel (18) en zusje Colinn (22), tegenwoordig samen met haar ouders Ben en Annet en hun vrienden Peter Haker en Dick en Els Blom. Ook Emiel doet sinds twee jaar weer mee. Het gezelschap is succesvol, wat op valt te maken uit de kast vol prijzen, en het team hecht. Soms speult iemand een jaartje niet of komt er iemand bij. “Er is eigenlijk maar één regel: een nieuwe mag blijven als we in de prijzen vallen”, lacht Suzan.“Het speulen is ons met de paplepel ingegoten”, vertelt Suzan. “Het hele gezin speult en wij begonnen ook als kinderen al. Bovendien zijn Emiel en ik allebei lid van ’t Amateurtje.” De afgelopen vier jaar speulde Suzan met haar familie; daarvoor probeerde ze leeftijdsgenoten op te trommelen om samen de straat op te gaan. Dat lukte in eerste instantie, maar het was van korte duur. “Met ‘Wat is Ouwe Sunderklaas’ wonnen we het eerste jaar de Folkloreprijs, in het tweede jaar vielen we buiten de prijzen. Toen haakte iedereen af.” Suzan baalt ervan dat haar leeftijdsgenoten nauwelijks te porren zijn voor tradities als Ouwe Sunderklaas. “Hetzelfde geldt eigenlijk voor Waanzin: het voortbestaan daarvan komt ook in het geding omdat niet genoeg mensen meedoen.”
Voorpret en verdieping
Tradities als Ouwe Sunderklaas zijn juist zo leuk, vindt Suzan: “Je verdiept je in wat er op Texel gebeurd is en leert iets van je omgeving, je hebt samen avonden lang veel lol bij het bedenken van het spel – de voorpret is het leukst –, maakt kostuums, bouwt een decor, en mag daarna je stuk laten zien. Er zit vaak veel humor in, dus je maakt ook mensen aan het lachen. Het is zonde om het te laten vervallen omdat de jeugd, tsja..., eigenlijk gewoon te lui is. Men beseft niet: als het weg is, is het weg.”
Blijf dit jaar maar thuis
De groep speult dan ook niet alleen, maar doet jaarlijks ook iets aan de promotie van het volksfeest. “Zo hebben we bij kennissen of mede-speulers wel eens kaartjes in de bus gedaan, met teksten als ‘Blijf dit jaar maar thuis, je kunt ons toch niet verslaan’, om een beetje uit te dagen, en promoten we het feest met borden in de openbare ruimte”, vertelt moeder Annet. “Ook hebben we getracht een tent op de Groeneplaats te realiseren, omdat in Question Plaza door de feestvreugde geen aandacht meer was voor de prijsuitreiking. In die tent zouden we dan de prijsuitreiking kunnen doen én zouden de winnaars hun stukje nog eens kunnen opvoeren, zodat de andere speulers het ook kunnen zien. Dat was echter niet haalbaar. Daarom zijn we ook zo blij dat de prijsuitreiking tegenwoordig in de bioscoop is. Daar is geen feestende meute, maar komt iedereen gezellig bij elkaar om na te praten over het speulen, een borrel te drinken en de prijsuitreiking mee te maken.”
Multifunctioneel
Het gezelschap, dit jaar bestaande uit zeven Texelaars, gaat dan ook wederom voor de prijzen. De club komt zo’n twee maanden voor Ouwe Sunderklaas voor het eerst bij elkaar. De tafel ligt vol kranten, die worden doorgebladerd. Iedereen schrijft onderwerpen op en dan kan het brainstormen beginnen. Als een onderwerp is gekozen, begint de uitwerking. De kleding wordt gemaakt of vermaakt door Annet, zo werden de trouwjurken die Suzan en Colinda als kinderen aanhadden voor een stukje zodanig vermaakt dat ze ze tien jaar later weer konden dragen. Elk jaar wordt dezelfde kar als basis voor het decor gebruikt. “Elk jaar zeggen we weer dat het niet gaat lukken van de kar ons toneel te maken en elk jaar sta ik weer perplex dat het wel lukt”, lacht Annet. De kar diende al eens als boot, als trouwlocatie, als keuken en als park. Wat het dit jaar wordt, blijft uiteraard een verrassing. Wie nieuwsgierig is, kan op 12/12 een kijkje komen nemen in Den Burg.
Suzan, Emiel, Ben, Peter, Dick en Els hebben nog een aantal tips voor collega-speulers:
- Ga de eerste keer niet alleen. Samen is gezelliger en zo ben je bovendien creatiever.
- Houd het bij één herkenbaar onderwerp, maak het niet te breed.
- Kies iets actueels. Nieuws van het begin van het jaar kan ook, maar dan moet het wel herkenbaar zijn.
- Kies een clou.
- Wees goed zichtbaar en verstaanbaar: knip je masker bij je mond af.
- Houd het kort: zelfs al is het nog zo leuk om naar te kijken of om te speulen: je wilt de speulers die achter je staan te wachten niet langer ophouden.
- Een borreltje onderweg mag, maar niet in het zicht.
- Speul: laat de Texelse traditie niet verloren gaan.
- Speul je niet? Kom kijken, ook bij de prijsuitreiking in de bioscoop.