HHNK draagt oude gemaal Eijerland over
Laatste nieuwsberichten Het oude gemaal Eijerland in De Cocksdorp op Texel (bouwjaar 1933) heeft tot en met 2018 dienstgedaan om het polderwater af te voeren. Als onderdeel van de versterking van de Waddenzeedijk is in 2018 iets zuidelijker een nieuw gemaal gebouwd. Het oude gemaal heeft daarmee haar oorspronkelijke functie verloren. Vanwege de cultuurhistorische waarde is het gebouw dinsdagmiddag door Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) symbolisch overgedragen aan Stichting Waterrijke Perspectieven De Cocksdorp.De stichting heeft de intentie dat er vanuit het markante gebouw activiteiten worden georganiseerd. Er is contact met diverse natuurorganisaties die de ruimte als startpunt van excursies willen gebruiken. Wil Homan, voorzitter van de stichting: “Voor de bewoners van De Cocksdorp was het belangrijk om het authentieke gebouwtje op deze prachtige plaats, onderaan de dijk, te behouden. Het is fantastisch dat het is gelukt.” Rob Veenman, bestuurder van HHNK: “Het gemaal heeft er altijd voor gezorgd dat de Cocksdorpers droge voeten hebben gehouden. Ik ben dan ook blij dat het gemaal, nu die functie voor de Texelse gemeenschap niet meer nodig is, een andere en nieuwe maatschappelijke functie krijgt voor het dorp.”
Bernard van Noordenburg van Combinatie Tessel verblijdde de stichting met een cadeau: dakpannen voor het Gemaal, die niet meer gemaakt worden. Vervolgens werd er een informatiebord op het Gemaal onthuld. Bezoekers kunnen het Gemaal bezichtigen en een idee vormen van hoe het eruit zal komen te zien.
Eijerland was een eiland dat rond 1620 met een zanddijk aan de westkant van de huidige polder met Texel werd verbonden. Aan de Waddenzeekant ontstond een kweldergebied: het Buitenveld. Onder leiding van de Belgische reder De Cock is omstreeks 1830 rondom dit kweldergebied een 11 kilometer lange dijk aangelegd. In 1835 bouwde men eerst een stoomgemaal in een houten gebouw, om het teveel aan water uit de polder naar zee te malen. Een bakstenen ontwerp met zadeldak verving in 1933 het houten onderkomen. De nieuwe motoren waren elektrisch aangedreven. Het voordeel van een elektromotor is de kortere opstarttijd en kleinere pompen, hierdoor volstond een kleiner gebouw. Vanaf 1982 werkte het gemaal geheel automatisch. De capaciteit was 149 kubieke meter water per minuut. In 1995 realiseerde Staatsbosbeheer een vishevelpassage door de Waddenzeedijk, om het voedselaanbod voor lepelaars in de Texelse polder te verbeteren. Omdat het gemaal niet meer voldeed aan de huidige veiligheidseisen van het moderne waterbeheer, is in 2017 de bouw gestart van het nieuwe gemaal, dat sinds begin van dit jaar operationeel is.
In Noord-Holland is veel te zien uit het waterschapsverleden: oude poldermolens, gemalen, dijken en sluizen vertellen het verhaal over de strijd tegen het water. HHNK bezit vanuit haar eeuwenoude verleden veel watererfgoed. “Al die monumenten samen vormen het DNA van Noord-Holland en maken het waterverhaal zichtbaar en tastbaar”, aldus HHNK.
