Laura van Veller: “Paddenstoelen als wereldverbeteraars”
Laatste nieuwsberichten Stinkzwam, elfenbankje en eekhoorntjesbrood: we kennen ze als de voorbodes van de herfst. De champignon, oesterzwam en shii-take zijn bekenden in de keuken. Maar de paddenstoel is veel meer dan een kabouterhuis of smaakmaker: zo ziet Laura van Veller schimmels als een duurzame oplossing voor veel toekomstige vraagstukken. Laura deelt tijdens een DIY Paddenstoelenworkshop op zondag 17 maart haar passie voor fungi én start met cursisten een eigen paddenstoelenkweek.Laura bracht haar middelbareschooltijd door op Texel en studeerde vervolgens Future Planet Studies in Amsterdam, een studie over oplossingen voor het klimaatvraagstuk. De afgelopen tien jaar was ze onder meer actief op het gebied van duurzaamheid en de voedselindustrie. Een echte ‘focus’ had Laura echter tot een jaar geleden nog niet, tot ze in aanraking kwam met paddenstoelen.
Meer soorten fungi dan planten
“Ik ben al vanaf jongs af aan gefascineerd geweest door paddenstoelen”, vertelt Laura. “Mijn vriend en ik wonen in Spanje, nabij de Pyreneeën. Met een expert trok ik een jaar geleden de bergen in, waar ik leerde over veel verschillende soorten fungi. Tot dat moment was dit onderwerp alleen een hobby, maar vanaf toen ben ik me er verder in het gaan verdiepen, en nog veel enthousiaster geraakt.” Laura kwam er onder meer achter waar paddenstoelen allemaal goed voor zijn. Zo worden ze onder andere ingezet voor het opruimen van olie en chemische vervuiling, het filteren van water, het regenereren van de bodem en als duurzaam bouwmateriaal. Buiten het Westen worden paddenstoelen gebruikt als medicijn. Zo staat de reishi-paddenstoel in de Chinese geneeskunde bekend als de ‘onsterfelijkheidspaddenstoel’: deze ‘lakzwam’ zou onder meer goed zijn voor het geheugen en afweersysteem en bij de preventie van hart- en vaatziekten, kanker en diabetes. “Er zijn meer soorten fungi dan planten, maar over fungi is veel minder bekend, daardoor valt er nog zo veel te ontdekken over paddenstoelen en de potentie ervan – waardoor het onderwerp boeiend blijft.”
Afval als grondstof
Laura besloot zelf aan de slag te gaan met het verbouwen van paddenstoelen. “Ik ben gaan testen en heb diverse cursussen gevolgd. Momenteel heb ik thuis drie soorten: oesterzwam, koningsoesterzwam en shii-take. Ze groeien op oud papier, hout of koffiedik. Hartstikke duurzaam, want deze grondstoffen belanden anders meestal bij het afval. Van koffie bijvoorbeeld, komt maar één procent van de boon in je kopje koffie terecht. De rest - koffiedik, koffiepulp en bolsters - belandt in de prullenbak, terwijl dit een perfecte grondstof is om bijvoorbeeld oesterzwammen op te laten groeien. Bijna alle Nederlanders drinken dagelijks koffie, en in plaats van je koffiedik weg te gooien, kun je het op deze manier hergebruiken.”
Culinair of medicinaal
“Ik wil mijn passie graag delen: mensen weten nog maar erg weinig over paddenstoelen. In de workshop zal ik dan ook vertellen hoe je paddenstoelen kunt toepassen in je eigen leven. Daarna gaan we aan de slag met onze eigen fungi-kit.” In de workshop leert Laura de cursisten hoe ze verschillende afvalstromen in huis om kunnen zetten in voer voor paddenstoelen: Laura maakt gebruik van de koffiedik en koffieschillen van koffiebranderij Texelse Branding. Cursisten leren hoe ze hun fungi moeten verzorgen en in leven moeten houden en hoe het broed verzorgd dient te worden. Om het groeiproces van paddenstoelen te starten, is een zogenaamde ‘kickstarter’ nodig. Deze neemt Laura mee naar de workshop, voor oesterzwammen. “Deze paddenstoelen groeien het makkelijkst. Als je de oesterzwam onder de knie hebt, kun je bijvoorbeeld verder met de shii-take.” Het verzorgingsproces is volgens Laura vrij makkelijk. “En al snel kun je je eigen paddenstoelen eten.” Ook haar eigen productie gebruikt Laura nu nog om op te eten, al verdiept ze zich momenteel ook in het gebruik van paddenstoelen als medicijn. “Ik zou graag tincturen maken, bijvoorbeeld.”
Cursisten gaan naar huis met de tijdens de workshop gemaakte ‘fungi grow-kit’ met als basisgrondstof koffiedik, waar na circa een maand oesterzwammen uit groeien, een ‘spawn-kit’ op basis van karton, waarmee je je eigen fungikit opnieuw kan opstarten (zo ben je grotendeels niet meer afhankelijk van duur paddenstoelenbroed) en een duidelijk naslagwerk met de ‘how to’s’ voor groeien en oogsten en opnieuw opstarten van de kit.
De workshop begint om 14.30 uur aan Stuifweg 5 nabij Oosterend. Meer informatie is te vinden op de Facebookpagina Fungi Collective (@fungicollective). Reserveren kan bij Laura via E: info@fungicollective.org.